منتورینگ
منتور به عنوان نخستین گروه پارسی زبان ارایه دهنده خدمات منتورینگ در ایران می باشد که بیش از دو دهه به توسعه ی کسب و کارهای پارسی زبان کمک نموده است. منتورهای ما در ایران و کشورهای مختلف کسب دانش و تجربه داشته و خدمات منتورینگ یا هدایتگری در حوزه کسب و کار را به عهده دارند. منتورهای ما در حوزه های زیر خدمات می دهند:
- منتورینگ بازرگانی
- منتورینگ صادرات
- منتورینگ بازاریابی و فروش
- منتورینگ برندینگ
- منتورینگ بازارهای مالی
- منتورینگ مالی و مالیاتی
- منتورینگ صنایع دیجیتال
- منتورینگ کسب و کار
- منتورینگ استارتاپ
- منتورینگ تجارت الکترونیک
درصورتیکه به بلوغ مرتبط رسیده اید و نیاز به یک مرشد ( منتور یا هدایتگر ) دارید با ما در تماس باشید. همکاران ما با توجه به نیاز شما راهکارهای ویژه ای برای شما برنامه ریزی خواهند کرد.
منتورینگ چیست و منتور کیست؟
در اکوسیستم نوین کسب و کارها به واژگانی که در ادبیات مدیریتی برخورد می کنیم که در چند دهه ی اخیر به ادبیات کسب و کار افزوده شده است. این واژگان که اهمیت برداری و ایجاده کننده ارزش متعالی برای یکایک ما دارند ما را نیز دستخوش تغییر ساخته است به گونه ای که واژگان و اصطلاحاتی که قبلا وجود نداشتند یا کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفتند (همچون خود، واژهٔ استارتاپ)، امروزه در میان فعالان این حوزه به کرات استفاده میشود که از آن جمله می‌توان به اصطلاحاتی همچون منتورینگ، منتورشیپ، منتور (مرشد یا هدایتگر)، منتی (Mentee ، هدایت جو یا در ادبیات کهن ایران زمین مرید!) و … اشاره کرد.
بشر در طول تاریخ و به جهت نیاز به مقابله با مشکلات ، همیشه در تلاش برای یافتن راهکارهایی بوده تا بتواند بر مشکلات حال و آینده خود غلبه کند . بشر در روند تکامل خود بواسطه رشد دانش و ارتقاء ابزارها ، تمایلات و خواسته‌های گسترده‌تر و متنوع‌تری پیدا کرد . این مسأله باعث پیچیده‌تر شدن مسائل پیش رو در زندگی بشر شد. تا جایی که نیاز به کمک گرفتن از دیگران به اشکال و انواع مختلف به موضوعی اجتناب ناپذیر بدل شد. این کمک‌ها گاهی به شکل همراهی و مشارکت در انجام امور بود و گاهی به شکل پشتیبانی مادی ( سرمایه و ابزار) اما در بیشتر موارد این نیاز ، در قالب کمک و پشتیبانی فکری و معنوی به شکل مشورت ، راهنمایی و راهبری نمود پیدا می‌کرد. این نیاز تا جایی گسترده شد که عملا در سده‌های اخیر کمک‌های فکری به دیگران به شکل یک مهارت تخصصی در قالب مشاوره ، کوچینگ یا منتورینگ درآمده و تلاش گسترده‌ای برای تئوریزه کردن و تبدیل شدن آن به یک دانش و مهارت تخصصی شده است. در این مسیر آزمون و خطاهای بسیاری انجام شده تا تجربه‌های قابل استنادی برای دانشمندان بوجود آورد که به کمک پژوهش‌ها و بررسی‌های علمی بتوانند دانش و مهارتی تخصصی با مرزها و رویکردهای واضح و مشخصی را ابداع و ارائه کنند.
ابتدا به پیشینه ی این مهم می پردازیم. هدایت یا هدایتگری یا منتورینگ (به زبان انگلیسی Mentoring) رابطه‌ای است که در آن فرد باتجربه‌تر یا دارای دانش بیشتر به راهنمایی فردی با تجربه یا دانش کمتر کمک می‌کند. هدایتگر (Mentor)، منتور یا مرشد می‌تواند کوچکتر از شخصی باشد که به او آموزش می‌دهد، اما باید دارای تخصص خاصی باشد. این یک مشارکت یادگیری و توسعه میان فردی با تجربه زیاد و شخصی که می‌خواهد چیزی را فرا بگیرد، است. تعامل با یک متخصص نیز ممکن است برای کسب مهارت با ابزار فرهنگی لازم باشد.
هدایتگری عبارت است از تأثیر، راهنمایی یا هدایتی که یک هدایتگر (مرشد) ارائه می‌کند. هدایتگر کسی است که به فردی کم‌تجربه و اغلب جوان‌تر آموزش می‌دهد یا کمک و نصیحت می‌کند. در یک محیط سازمانی، یک هدایتگر بر رشد شخصی و حرفه‌ای یک منتهی تأثیر می گذارد. اکثر راهبری‌های سنتی مستلزم این است که کارمندان ارشد به کارمندان جوان‌تر کمک کنند، اما هدایتگران لزوماً نباید از افرادی که به آنها راهنمایی می‌کنند بزرگتر باشند. آنچه اهمیت دارد این است که هدایتگران تجربیاتی داشته باشند که دیگران بتوانند از آن بیاموزند.
بر اساس واژه نامه کسب‌وکار، هدایتگر (منتور یا مرشد) یک فرد ارشد یا با تجربه‌تر است که به عنوان مشاور، رایزن یا راهنمای یک نوجوان یا کارآموز منصوب میشود. هدایتگر مسئول ارائه کمک و بازخورد به فرد تحت نظارت او است. بر اساس این تعریف، نقش یک هدایتگر این است که از تجربیات خود برای کمک به یک کارمند جدیدتر، از طریق حمایت از آنها در کار و حرفه خود، ارائه نظرات در مورد کارشان، و مهم‌تر از همه، جهت‌دهی کارمندان در حین کار و در مشکلات و شرایط مورد نیاز است.
معنی منتور
منتورینگ ریشه در یونان باستان دارد به طوری که می‌توان گفت واژهٔ منتور از داستان معروف اُدیسهٔ هومر گرفته شده است. در این داستان شخصیتی پیر به نام Telemachus وجود دارد که وی بواسطهٔ ارتباطی که با الههٔ خِرد دارا است، می‌تواند شخصیت دیگر داستان به نام Mentor (منتور) را در مسیر زندگی و دوراهی‌هایی که بر سر آنها قرار می‌گیرد راهنمایی کند که بر همین اساس واژهٔ Mentor وارد زبان انگلیسی شد به طوری که امروزه منتور به کسی گفته میشود که دانش و خِرد خود را با افراد کم‌تجربه به اشتراک می‌گذارد.
اولین تجربه‌های واضح و قابل بررسی در این زمینه به زمان یونان باستان و رویکردهای سقراط بر می‌گردد . او تلاش می‌کرد با شیوه خاصی از پرسشگری ، چالش‌های ذهنی و عملی مشخص و هدفمندی را برای افراد ایجاد کند که در نتیجه آن افراد به درک بهتری از خود و میحط پیرامون دست یابند. در سطحی دیگر انتقال تجربیات از نسلی به نسل دیگر همواره توانسته بسیاری از مشکلات و مشائل پیش روی افراد را سامان داده و نتایج بهتری را ارائه دهد.
بنابراین به لحاظ ماهیت کمک‌های فکری به اشکال مختلف همیشه در طول تاریخ از بیشترین انواع تعاملات بشری بوده است. که در گذشته‌های دور لزوما تفاوت و تفکیکی بین اشکال مختلف آن قائل نبوده‌اند. اما امروزه با بررسی تجربی و علمی مشخص و واضح شده که اگر در تلاش برای تأثیرگذاری بیشتر و هدفمندتر این شکل خاص تعاملات بشری هستیم باید مرزهای هر یک بطور واضح مشخص ارائه شود. به همین علت افراد مختلفی که به این مقوله به عنوان یک مهارت و تخصص نگاه می‌کردند و همچنین دانشمندان و پژوهشگرانی که علاقه مند به مطالعات بیشتر در این زمینه بودند تلاش کردند با استفاده از واژه‌ها و اصطلاحات مشخص و متفاوتی به بیان نظریات خود در این زمینه بپردازند
بنابراین تاریخ مشخص و واضحی برای زمان پیدایش یا شکل‌گیری برای کوچینگ ، مشاوره یا منتورینگ نمی‌توان ارائه داد اما می‌توان به تاریخچه استفاده این اصطلاحات به طور مشخص برای ارائه این خدمات در قالبی تخصصی و حرفه‌ای اشاره کرد.
Mentee کیست؟
وقتی می‌گوییم منتور کسی است که دانش خود را با فردی که تجربهٔ کمتری دارا است به اشتراک می‌گذارد، به سادگی می‌توان حدس زد که مِنتی (Mentee) به چه کسی گفته میشود. به عبارتی، مِنتی (Mentee) همان فردی است که نیازمند راهنمایی‌ها، دستورالعمل‌ها و توصیه‌های منتور است.
واید منتورینگ به تفکیک برای منتورد (Mentor) و منتی (Mentee) عبارت است از:
| برای منتور | برای منتی (یادگیرنده) |
|
|
آشنایی با ویژگی های منتور (Mentor)
- باید درک خوبی از مهارت های خود داشته باشد.
- باید بداند که چگونه کارها را مدیریت کند.
- باید اعتبار شخصی و حرفه ای (کاری) داشته باشد.
- یک شنونده عالی و دقیق باشد.
- منتور باید بتواند تاثیرات مثبتی را ایجاد کند، محیطی مناسب برای امتحان کردن موارد مختلف که بی خطر هستند برای منتی (Men tee) فراهم سازد
- منتور باید بداند که چگونه به طور رسمی یا غیر رسمی تجربه و پیشرفت های خود را در اختیار دیگران قرار دهد.
- منتور باید کمی خلاقیت داشته باشد و در انجام کارها از راه های نوین و متفاوت بهره بگیرد.
- منتور باید بینش عمیقی نسبت به چشم اندازها و رویکردهای مختلف حیطه ایی که در آن منتورینگ می کند، داشته باشد.
فرآیند منتورینگ چیست؟
کل فرآیند منتورینگ در دو مرحله صورت می گیرد. در مرحله نخست منتی و منتور با هم آشنا شده و منتور از درخواست های منتی خود آگاه می شود بر پایه این آشنایی، جلسات منتورینگ صورت می گیرد.
| آشنایی های اولیه | جلسات منتورینگ | آنچه باید انجام شود |
|
|
|
در سال 2004 دیوید کلاتربوک، که بصورت آکادمیک در زمینه روابط منتورینگ مطالعه می کرد، برای آنچه منتورها انجام می دهند کلمه ای را ابداع کرد که مخفف منتور است:
- M: مدیریت
- E: تشويق كردن
- N: تغذیه
- T: آموزش
- O: احترام متقابل
- R: پاسخ دادن به نیازهای یادگیرنده
در منتورینگ منتور مسئولیت گسترش روابط، تهیه گزارش و اطمینان دهی از اینكه نتیجه جلسات منجر به یادگیری برای شخص مورد نظر (منتی Mentee ) می شود، را به عهده دارد. علاوه بر ویژگی های لازم برای منتور بودن که پیش تر به آن پرداختیم، داشتن مهارت های عالی ارتباطی و توانایی درک ایده ها و احساسات دیگران و نیز توانایی همدلی با منتی نیز از جمله مهارت هایی است که منتور باید داشته باشد.
یک منتور خوب چه ویژگی‌هایی دارا است؟
هنگامی که قصد داریم دست به انتخاب یک منتور بزنیم، با مد نظر قرار دادن نکاتی که در ارتباط با وظایف کلیدی منتور بودند، خواهیم توانست بخش قابل‌توجهی از فرآیند انتخاب را طی کنیم اما در عین حال باید یکسری خصیصه‌ها و ویژگی‌های دیگر را هم مد نظر قرار دهیم تا در نهایت به نتیجه‌ای که می‌خواهیم برسیم که در همین راستا می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- داشتن دید عمیق نسبت به بازار: وقتی قرار است در حوزهٔ استارتاپ منتوری برای خود انتخاب کنیم، مسلما کسی که در این اکوسیستم چند سال در حال فعالیت است از اثربخشی به مراتب بیشتری نیست به کسی که صرفاً چند کتاب در باب استارتاپ مطالعه کرده است خواهد داشت! علاوه بر داشتن سابقهٔ فعالیت در یک حوزهٔ خاص، وی نسبت به حوزه‌ای که ما به عنوان منتی (Mentee) قرار است از تجربیات وی استفاده کنیم باید یک دید عمیق داشته باشد که در غیر این صورت می‌تواند موفقیت‌های آتی ما را تحت‌الشعاع قرار دهد.
- اهل شعار دادن نبودن: در انتخاب منتور خود باید همواره به دنبال کسی باشیم که به قول معروف اهل شعار دادن نباشد بلکه مسئولیت آنچه بر زبان می‌آورد را قبول کرده و یا همواره پای تصمیمی که می‌گیرد بایستد. به عنوان مثال، وقتی می‌بینیم که منتور دائم از کیفیت، دِدلاین، اهمیت خوش‌قولی در کسب‌وکار، هوش هیجانی و مسائلی از این دست صحبت می‌کند اما در عین حال خود در پیاده‌سازی آنها موفق عمل نمی‌کند، این رفتارها به منزلهٔ سیگنال‌هایی هستند که باید حتماً مد نظر قرار داد و گاهی شاید بواسطهٔ همین رفتارها باید در انتخاب منتور خود تجدید نظر کرد!
- نتورکینگ قوی: منتورهای حرفه‌ای صرفاً بواسطهٔ مهارتهای شخصِ خودشان نیست که می‌تواند ضامن موفقیت منتی شوند بلکه ارتباطات تجاری (نتورکینگ) ایشان با سایر فعالان صنعت مد نظر، دوستان‌شان، سایر منتی‌های تحت حمایت ایشان و حتی منتورهای قبلی خودشان هستند که می‌توانند در پروسهٔ هدایتگری منتی نقش مهمی ایفا کنند. به عبارتی، گاهی حتی ممکن است که منتور از یک جایی به بعد نتواند آن‌طور که باید و شاید نقش یک راهنمای خوب را بازی کند اما بواسطهٔ دوستانی که دارد، می‌تواند شاگردش را به شخص دیگری که به مراتب عملکرد بهتری دارد ارجاع دهد.
- ایفای نقش یک رُل مادِل (اُلگو): منتور خوب کسی است که مَنش، رفتار و نگاهش به کسب‌وکار به گونه‌ای باشد که منتی آرزو کند روزی شبیه به وی گردد. به عبارت دیگر، منتور باید نقش یک Role Model (اُلگو) را برای منتی بازی کند. (داخل پرانتز روی سخن با منتی‌ها است که هرگز نباید در این باره افراط و تفریط کنند و از منتور یک بُت بسازند چرا که هیچ انسانی کامل نیست و این وظیفه بر دوش منتی است که صرفاً نقاط مثبت منتور را گرفته و در عین حال هرگز به دنبال تقلید کورکورانه نرود.
وظایف منتور
به طور معمول تمام منتورها دارای وظایف مشترک و مشخصی هستند که این وظایف عبارت‌اند از:
- منتور اهداف و الزامات را برای داشتن رابطه درست با فرد ره‌جو یا منتی مشخص می‌کند.
- منتور در رابطه با فرد ره‌جو یا منتی، ابتکار عمل را به عهده می‌گیرد اما مسئولیت رشد، توسعه و برنامه ریزی شغلی را بر عهده خود فرد ره‌جو یا منتی می‌گذارد.
- برای تقویت روابط تعهد می‌دهد.
- برای ملاقات مداوم با فرد ره‌جو یا منتی تعهد می‌دهد که این ملاقات‌ها در زمان و ساعت کاری منتی نیست و همچنین کمتر از یک ساعت در ماه نیز نمی‌باشد.
- به خوبی به صحبت‌های فرد ره‌جو یا منتی گوش می‌دهد.
- بازخورد صریح، صادقانه و سازنده ارائه می‌دهد.
- فرد ره‌جو یا منتی را تشویق می‌کند و در مورد کارهای توسعه فردی به او راهنماهایی ارائه می‌دهد.
- بر محرمانه بودن مکالمات تأکید دارد.
- اگر بنا بر منتورینگ بلند مدت باشد، هر ۶ ماه یکبار اهداف را به روز رسانی می‌کند.
- تعهدات خود به فرد ره‌جو یا منتی را دنبال می‌کند.
- به محدودیت‌های فرد ره‌جو یا منتی احترام می‌گذارد.
- صراحتاً محدودیت‌های خود را بیان می‌کنند.
- رابطه خود با فرد ره‌جو یا منتی را در حد رابطه حرفه‌ای نگه می‌دارد و وارد زندگی شخصی او نمی‌شود.
- رابطه را در زمان توافق شده به پایان می‌رساند.
انواع منتورینگ
به طور کلی، منتورینگ انواع و اقسامی دارا است که بسته به نیاز خود می‌توانیم مدلی را انتخاب کنیم که بیشترین اثربخشی را برایمان به ارمغان آورد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین انواع منتورینگ اشاره خواهیم کرد:
- منتورینگ در یک حوزهٔ خاص: منتوری که در این حوزه فعالیت می‌کند اصطلاحاً Profession Mentor نامیده میشود. در واقع، چنین فردی در صنعتی که منتی (Mentee) قصد ورود به آن را دارد سال‌ها است که در حال فعالیت است و دید عمیقی نسبت به آن دارد و تِرِندهای این حوزهٔ خاص را به خوبی می‌شناسد.
- منتورینگ در یک صنعت خاص: چنین فردی که اصطلاحاً Industry Mentor نامیده میشود برخلاف مورد قبل که در یک حوزهٔ خاص دید عمیقی داشت، تمرکزش بر روی کل صنعت است و تِرِندهای کلان یک صنعت را به خوبی می‌شناسد.
- منتورینگ درون سازمانی: شرکت‌ها هرچه بزرگتر میشوند، ارتباطات لایه‌های مدیریتی با پرسنل کم‌رنگ و کم‌رنگ‌تر خواهند شد تا جایی که برخی شرکت‌ها یا سازمان‌ها را می‌بینیم که نه تنها افراد تازه‌وارد، بلکه نیروهای قدیمی سازمان هم از فرهنگ سازمان، ارزش‌ها، مأموریت و چشم‌انداز مد نظر مدیران ارشد باخبر نیستند که در چنین مواقعی یک به اصطلاح Organizational Mentor می‌تواند مفید باشد بدین صورت که برای تک‌تک پرسنل وقت می‌گذارد و بسته به فیدبکی قبلاً از ایشان به دست آورده است، می‌تواند آنها را راهنمایی کند تا در جهت ارزش‌های سازمان گام بردارند.
- منتورینگ موقعیت-محور: این مدل منتورها که تحت عنوان Situational Mentor شناخته میشوند این وظیفه را دارند تا در بازه‌های زمانی کوتاه اما در عین حال اثربخش برای دستیابی به هدفی خاص تجربیات خود را به علاقمندان منتقل کنند (به طور مثال، فرض کنیم که در استارتاپ‌مان نیاز داریم تا افراد در خصوص صادرات دانش بنیان، خود را به‌روزرسانی کنند که در چنین شرایطی می‌توانیم از منتورینگ موقعیت-محور استفاده نماییم.)
- منتورینگ نظارتی: یک Supervisory Mentor کسی است که بیش از هر چیزی، نقش نظارتی دارا است بدین شکل که در بازه‌های زمانی مشخصی به منتی (Mentee) سر می‌زند تا اطمینان حاصل کند وی در مسیر درستی حرکت می‌کند (به عنوان نمونه، فرض کنیم در شرکت خود تعداد کارمند داریم که در حوزهٔ دیجیتال مارکتینگ فعالیت می‌کنند و برای آنکه بهترین نتیجهٔ ممکن را به دست آوریم، از یک منتور نظارتی درخواست کمک کرده‌ایم. وی پس از یکسری جلسات اولیه که کلیات کار را به کارکنان منتقل می‌کند، به طور مثال فصلی یک بار در شرکت حضور بهم می‌رساند تا با بررسی آمار و ارقام، روندها، پیشرفت‌ها و آشنایی با استراتراژی‌های به کار گرفته شده بتواند نقشه‌‌ٔ‌راه را برای ادامهٔ مسیر ترسیم کند و یا تغییراتی در رویکردهای قبلی ایجاد نماید.)
منتور استارتاپ
منتور استارتاپ ، منتور کسب و کار و منتور کارآفرینی مفاهیمی هستند که امروزه در محیط های کاری مطرح می شوند. یک منتور شخصی است که در یک زمینه ی کاری نسبت به دیگران تجربه و تخصص بیشتری دارد. منتور با به اشتراک گذاشتن دانش و آگاهی خود از مسائل کاری با دیگران و به خصوص افراد نوپا و کم تجربه، آنها را در مسیر کسب موفقیت شغلی در درون شرکت راهنمایی می کند. اما در سال های اخیر این مفاهیم دیگر فقط محدود به محیط داخلی یک شرکت نیست و به بازار کار و در مجموع به دنیای کسب و کارها و به ویژه استارتاپ ها نیز راه یافته است. یک منتور، کارآفرینی با تجربه است که پس از مواجهه با چالش های کسب و کار و آشنایی کامل با قوانین گسترش یک استارتاپ، در نقطه ای قرار گرفته که می تواند تجربه های خود را با افرادی که در مراحل قبلی او ایستاده اند و کارآفرین های نوپا به اشتراک بگذارد. منتور کسب و کار به شخصی گفته می شود که دانش، تخصص و تجربه ی لازم در یک زمینه ی خاص کاری را دارا است. او می تواند به افرادی که نیاز به راهنمایی دارند و تجربه ی کمتری در آن زمینه دارند کمک کند. منتورینگ یک رابطه ی حرفه ای است و در آن، یک شخص که دارای تجربه و آگاهی است (منتور) به شخص دیگری که تجربه کمتری دارد (منتی) یاری می رساند تا آن فرد بتواند مهارت ها و دانش خود را در زمینه حرفه ای خود افزایش دهد و با مشکلات برخوردی درست و اصولی داشته باشد. مشاور استارتاپ یا مربی کارآفرینی صفر تا صد راه اندازی استارت آپ را به کارآفرینان نشان می دهند.
منتورها یا راهنمایان برای استارتاپ‌ها می‌توانند نقش بسیار مهمی در کمک به رشد و موفقیت آنها ایفا کنند. درواقع، یک منتور تجربه‌های موفق خود، دانش مرتبط و مهارتهای حضوری را به استارتاپ‌ها ارائه می‌دهد و به آنها در تصمیم‌گیری، پیشرفت و بهبود عملکرد کمک می‌کند. در ادامه به برخی از نقش‌های کلیدی منتورها در کمک به موفقیت استارتاپ‌ها اشاره می‌کنیم:
ارائه تجربیات و مهارتهای مفید: به دلیل داشتن تجربه‌های موفق در کسب و کار، منتور می‌تواند با ارائه تجربه‌هائی که راجع به رشد و موفقیت در کسب و کار از سراسر جهان کسب کرده برای استارتاپ ها مفید باشد. همچنین، منتور می‌تواند با ایجاد بیشترین ارتباط با برخی مهارتهای مرتبط، به استارتاپ کمک کند تا در حوزه‌ی خود توسعه پیدا کند و به صورت بدون درزگی آن را اداره کند.
ارائه انگیزه و حمایت: زمانی که استارتاپ با مشکلات و چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند، قادر به ادامه دادن نیست و این نیاز به انگیزه خاصی دارد. منتور می‌تواند با برقراری ارتباط مستقیم با استارتاپ و ارائه انگیزه‌های فراوانِ لازم، آن را به رویاهای بزرگتری هدایت کند. همچنین، منتور می‌تواند از راه حل‌های شخصی خود برای مقابله با مشکلات بهره‌مند شود.
کمک به تعیین هدف: یک مدیر ماهر باید به استارتاپ در تعیین اهداف کمک کند و به آنها کمک کند تا اهداف خود را در صورت ضرورت تغییر دهند. یک منتور تجربه‌ای در این حیطه خواهد داشت و می‌تواند به استارتاپ با عملکرد خود کمک کند تا بهترین تصمیمات را درباره اهداف و ارزش‌ها خود بگیرد.
نقد منتورها
در فضای فعلی اکوسیستم استارتاپی کشور، نقدهای زیادی به منتورها و منتورینگ وارد شده است. افرادی که گاه اطلاع کافی از سابقه و فعالیت منتورها ندارند و یا صرفا از دور نیم نگاهی به فعالیت های منتورها داشته اند، گاه با نظرات خود نقدهای بی پایه ای را ارائه می کنند. اگرچه این بین افرادی هستند که به درستی منتورها را نقد کرده و با بررسی فعالیت آنها، کسب و کارشان، سابقه و مهارتشان و همچنین جایگاه فعلی منتور مواردی را مطرح می کنند که گاهی ارزشمند است. برای مثال مطرح می شود که چرا منتور باید فردی باشد که نه تجربه استارتاپ دارد و نه کسب و کاری که خود تاسیس کرده و یا در آن حضور داشته است که این نقد به نظر من وارد است.
تفاوت منتورینگ با کوچینگ و مشاوره
| حوزه مقایسه | کوچ | مشاوره | منتور |
| حالت و موقعیت فرد | فرد خلاق، مطلع و به دنبال کمال که متخصص نیست. قصد حرکت به جلو دارد و نتیجه برای او مهم است | فرد نیازمند پیشنهاد راه حل با کمک است | فرد (هدایتجو یا منتی) نیاز دارد یا می‌خواهد به بلوغ و توسعه برسد و ماموریت افق گشایی دارد |
| فرد متخصص | خود فرد متخصص نیست | مشاور متخصص است | منتور متخصص است و تجربه اجرا و موفقیت و شکست در مورد منتورینگ را داراست |
| پرسش ها | سوالات با مفهوم چگونگی و چطور می‌پرسد | به سوالات پاسخ می‌دهد | سوالات با مفهوم چرایی می‌پرسد |
| تمرکز زمانی | بر روی زمان حال و آینده تمرکز دارد | به روی حال و آینده تمرکز دارد | به روی مسائل گذشته با حال تمرکز دارد |
| اهداف | اهداف دارد | اهداف دارد | منتور مسائل را آنالیز می‌کند و احتمال دارد به جواب چرایی برسد |
| حل مساله | فرد مسائل را حل می‌کند. | مشاور مسائل را حل می‌کند | تمرکز برای حل این مسئله است که چرا این اتفاق برای من می‌افتد؟ |
در حقیقت منتورینگ رابطه ای است، دوطرفه بین فردی دارای دانش و تجربه در حوزه ای مشخص و فردی که به دنبال یادگیری دانش و تجربه در این حوزه و توسعه توانمندی‌های خودش هست. به تدریج و به مرور زمان این دانش از منتور به منتی منتقل می شود. منتورینگ کسب و کار در حقیقت بدین شکل است که مدیران کسب و کار از کسانی که مسیر پیش روی آنها یا مسیرهای مشابهی را قبلا طی کردند بهره جسته و از تجربه و دانش ایشان استفاده می کنند تا خود دوباره نخواهند با روش‌های مبتنی بر سعی و خطا، دوباره آن مسیرها را رفته و هزینه‌های زیادی را به سازمان تحمیل و منابع سازمان را به هدر دهند.
در حقیقت با استفاده از منتورینگ در کسب و کارها ما می‌توانیم نتیجه گرایی بیشتری در کسب و کار را مشاهده کنیم و از منابع به صورت بهینه استفاده نموده و انرژی سازمان را متمرکز کارهای درست کنیم. پس یک منتور در کسب و کار نقش یک تسهیلگر برای دستیابی به اهداف سازمان رادارد.
از مهم‌ترین تفاوت‌هایی که منتور با کوچ و مشاوران کسب و کار دارد، این است که منتورها بیشتر و از نزدیک تر درگیر حل مسائل سازمان می شوند در صورتی که مشاوران با نگاه بیرونی و بدون اینکه درگیر مسائل سازمان شوند به مدیران کمک می کند تا مسائل حل شود. اینجا جایگاه منتور و نوع رابطه ای که با رهبر سازمان دارد بر اساس یک تعامل دو طرفه و اعتماد کامل است که این باعث می شود که ما شاهد تفاوت اثرگذاری زیادی بین این دو روش باشیم. بیشتر اوقات یک رابطه غیر رسمی و مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل و طولانی مدت بین منتور و مدیر کسب و کار شکل می‌گیرد. امروز با توجه به تغییرات زیاد و گسسته ای که ما در کسب و کارها داریم استفاده از منتورینگ در کسب و کار می تواند راهکاری بسیار مفید برای دستیابی به نتایج درست تر و صحیح در زمان مطلوب باشد. از سوی دیگر منتور با ارائه پیشنهاد های عملیاتی و اجرایی برای توسعه کسب و کار باعث رشد دیدگاه‌های متفاوت در مدیران میشود و شبکه ارتباطی مدیران را گسترش می‌دهد. چراکه منتورها آدم‌های کارآزموده و با تجربه ای هستند که یک شبکه بزرگی از افراد خبره و توانمند راکنار خودشان دارند و باعث گسترش شبکه ارتباطی مدیران میشوند.
چرا هزینهٔ منتورینگ معمولاً بالا است؟
در پاسخ به این پرسش شاید بتوان اصلی‌ترین دلیل را این نکته قلمداد کرد که معمولاً منتورها در طول سالیان دراز دست به کسب تجربیات مختلف یکی پس از دیگری می‌زنند و معمولا حداقل از دهه ی چهل سالگی (عموما و نه برای همه ی صنایع) است و به قول ضرب المثل قدیمی « مو در آسیاب سفید نکرده است» (I wasn’t born yesterday) و این در حالی است که در بیشتر این مواقع تجربیات خود را با صرف هزینه‌های زیاد مالی / زمانی و مهم تر از همه شکست های کاری به دست آورده‌اند. به عبارتی، یک منتور خوب چیزی به منتی (Mentee) منتقل می‌کند که هرگز نه در دانشگاه‌ها و نه در دیگر مراکز آکادمیک و موسسات ارایه دهنده مدارک شغلی آموزش داده نمی‌شوند و خِردی که منتور دارا است صرفاً به واسطهٔ حضور در صنعت به مدت چند سال و همچنین آزمون و خطاهای بسیار در طول زمان به دست آمده به طوری که استفاده از یک منتور به منزلهٔ Shortcut (میان‌بُر) است که منجر به صرفه‌جویی در زمان ما می‌گردد و نیاز به توضیح نیست که چنین میان‌بُری هرگز رایگان یا ارزان نیست!